jueves, 11 de septiembre de 2014

Y la luz se hizo en Pittaki


Δημιουργώντας τη ΣΥΝ - ΟΙΚΙΑ Πιττάκη / Making SYN - OIKIA Pittaki from Imagine the City on Vimeo.

Pittaki es una calle del barrio de Psyrri, en donde el proceso de tugurización es de libro: localización central, pérdida de población, aumento fuerte de indicadores de vulnerabilidad, falta de inversión pública en dotaciones y espacio público … lo de siempre, vamos.
A pesar de estar en el centro, en un distrito ciertamente comercial y turístico, al caer la noche la calle se queda sin actividad y muy poco iluminada, un aspecto desolador e inseguro.

El estudio creativo de artistas de luz Beforelight y el colectivo Imagine the city decidieron cambiar la situación.
Lo que podría haber sido más de lo mismo - o sea, una inversión enorme, un proyecto impuesto desde fuera y desde arriba, ajeno, un resultado ineficiente – se generó desde los planteamientos del urbanismo táctico: quién? nosotros; cuándo? ahora; cómo? DIY hazlo tú mismo, hazlo con otros.


Así, se decidió devolverle la luz y la identidad a esta calle a través de una intervención colectiva del equipo técnico-artístico y los vecinos, quienes donaron sus lámparas viejas en desuso y además participaron en el diseño y ejecución del proyecto.
Un local vacío de la calle se utilizó temporalmente como centro estratégico: local de planificación y reunión, punto de información, taller de montaje.
Las lámparas se repararon, tunearon e incluso generaron, instalándose a una altura tal que consiguieron mejorar visualmente las proporciones de la calle y darle un aspecto más acogedor; las fachadas de los edificios se pintaron y se muralizaron, aportando colorido y carácter, evitando la sensación de abandono.
El resultado: una nueva identidad para la calle y, por extensión, para el barrio; un punto de interés para el turismo; un incremento del volumen de negocio de los comercios locales (se trata de una zona con muchos rastros y tiendas de muebles y objetos de segunda mano), un refuerzo de las estructuras sociales y la organización vecinal. Y además, es precioso.


La instalación era efímera, apenas 6 meses. Probablemente ya no existe. Una pena.
Pero sí podemos aprender de ella: una acción pequeña, acotada, de bajo presupuesto, genera un gran cambio a largo plazo.
Cosas que se ven por el mundo adelante.













Pittaki é unha rúa do barrio de Psyrri, onde o proceso de tugurización é de libro: localización central, perda de poboación, aumento forte de indicadores de vulnerabilidade, falta de investimento público en dotacións e espazo público... o de sempre.
A pesar de estar no centro, nun distrito certamente comercial e turístico, ao caer a noite a rúa queda sen actividade e moi pouco iluminada, un aspecto desolador e inseguro.
O estudo creativo de artistas de luz Beforelight e o colectivo Imagine the city decidiron cambiar a situación.
O que podería ter sido máis do mesmo - ou sexa, un investimento enorme, un proxecto imposto dende fóra e dende arriba, alleo, un resultado ineficiente - xerouse dende as formulacións do urbanismo táctico: quen? nós; cando? agora; como? DIY fágalo ti mesmo, faino con outros.
Así, decidiuse devolverlle a luz e a identidade a esta rúa a través dunha intervención colectiva do equipo técnico-artístico e os veciños, os que doaron as súas lámpadas vellas en desuso e ademais participaron no deseño e execución do proxecto.
Un local baleiro da rúa utilizouse temporalmente como centro estratéxico: local de planificación e reunión, punto de información, taller de montaxe.
As lámpadas reparáronse, tuneáronse e mesmo xeráronse, instalándose a unha altura tal que conseguiron mellorar visualmente as proporcións da rúa e darlle un aspecto máis acolledor; as fachadas dos edificios pintáronse e muralizaronse, achegando colorido e carácter, evitando a sensación de abandono.
O resultado: unha nova identidade para a rúa e, por extensión, para o barrio; un punto de interese para o turismo; un incremento do volume de negocio dos comercios locais (trátase dunha zona con moitos rastros e tendas de mobles e obxectos de segunda man), un reforzo das estruturas sociais e a organización veciñal. E ademais, é precioso.
A instalación era efémera, apenas 6 meses. Probablemente xa non existe. Unha pena.
Pero si podemos aprender dela: unha acción pequena, acoutada, de baixo presuposto, xera un gran cambio a longo prazo.
Cousas que se ven polo mundo adiante.

miércoles, 3 de septiembre de 2014

El Agra, breve análisis DAFO

El Agra del Orzán es un barrio de la ciudad de A Coruña, con una altísima densidad de población (en torno a los 600hab/ha), de las más altas de España. Se formó en los años 60, un barrio de “aluvión” desarrollado, sin una planificación coherente, para dar respuesta rápida a la demanda de viviendas baratas para la población procedente del rural.

El Agra del Orzán; imagen de base: Google Maps

Los tres indicadores que sintetizan y caracterizan fuertemente al barrio son:
1 – Deficiente planificación urbana y escasez de espacios libres:
El proceso de construcción del barrio, caracterizado por la ausencia de una planificación estratégica clara y la búsqueda del beneficio económico, generó un tejido urbano ultradenso, con edificios de gran altura y calles estrechas (muchas veces, en origen sin asfaltar y sin infraestructuras), así como una insuficiencia en las dotaciones y espacios libres exigibles para alcanzar un nivel suficiente en la calidad de vida urbana, situación ésta que persiste, aunque mejorada, en la actualidad.

Tejido del Agra en relación a la ciudad; imagen de base: PXOM Coruña

 2 – Elevada densidad de población:
Llama poderosamente la atención los datos que el Observatorio Urbano de A Coruña refiere para el Distrito 6 de la ciudad (“Distrito 6: Parte de Ronda de Nelle, Calle Barcelona, Agra del Orzán, parte de Ronda de Outeiro, Entrepeñas, Bellavista, Las Conchiñas, La Gramela, Plaza del Comercio y Avda. de Finisterre hasta Avda. de Peruleiro”): superficie 0,45 ha; población (INE 2012) 27.216 hab; densidad 60.800 hab/Km2. Es decir, una gran cantidad de población en una superficie realmente pequeña.

3 – Multiculturalidad e inmigración:
Observando los indicadores sociodemográficos del ámbito, sobresalen los datos de envejecimiento de la población y de presencia de personas inmigrantes (próximo al 20% de la población extranjera que vive en la ciudad, dato que hay que poner en relación con la superficie de la pieza urbana).


Un análisis DAFO (Debilidades, Amenazas, Fortalezas y Oportunidades) es un método que permite estudiar las características internas (debilidades y fortalezas) y las circunstancias externas (amenazas y oportunidades) del objeto investigado.
Presentamos un breve análisis DAFO que permite visualizar sintéticamente la situación del barrio, haciendo hincapié en las variables de morfología y ocupación del suelo, población y economía:



Estas son parte de las cartas con las que deberá jugar el barrio del Agra del Orzán para alcanzar un futuro sostenible.
Busquemos ahora iniciativas que den respuesta adecuada a los problemas y expectativas de los ciudadanos.













O Agra del Orzán é un barrio da cidade da Coruña, cunha alta densidade de poboación (en torno aos 600 hab/ha), das máis altas de España. Formouse nos anos 60, un barrio de "aluvión" desenvolvido, sen unha planificación coherente, para dar resposta rápida á demanda de vivendas baratas para a poboación procedente do rural.

Os tres indicadores que sintetizan e caracterizan fortemente ao barrio son:
1 - Deficiente planificación urbana e escaseza de espazos libres:
O proceso de construción do barrio, caracterizado pola ausencia dunha planificación estratéxica clara e a busca do beneficio económico, xerou un tecido urbano ultradenso, con edificios de grande altura e rúas estreitas (moitas veces, en orixe sen asfaltar e sen infraestruturas), así como unha insuficiencia nas dotacións e espazos libres esixibles para alcanzar un nivel suficiente na calidade de vida urbana, situación esta que persiste, aínda que mellorada, na actualidade.


2 - Elevada densidade de poboación:
Chama poderosamente a atención os datos que o Observatorio Urbano da Coruña refire para o Distrito 6 da cidade ("Distrito 6: Parte de Rolda de Nelle, Rúa Barcelona, Agra del Orzán, parte de Rolda de Outeiro, Entrepeñas, Bellavista, Las Conchiñas, La Gramela, Praza do Comercio e Avda. de Finisterre ata Avda. de Peruleiro"): superficie 0,45 ha; poboación (INE 2012) 27.216 hab; densidade 60.800 hab/Km2. É dicir, unha gran cantidade de poboación nunha superficie realmente pequena.

3 - Multiculturalidade e inmigración:
Observando os indicadores sociodemográficos do ámbito, sobresaen os datos de envellecemento da poboación e de presenza de persoas inmigrantes (próximo ao 20% da poboación estranxeira que vive na cidade, dato que hai que poñer en relación coa superficie da peza urbana).

Unha análise DAFO (Debilidades, Ameazas, Fortalezas e Oportunidades) é un método que permite estudar as características internas (debilidades e fortalezas) e as circunstancias externas (ameazas e oportunidades) do obxecto investigado.
Presentamos unha breve análise DAFO que permite visualizar sinteticamente a situación do barrio, facendo fincapé nas variables de morfoloxía e ocupación do solo, poboación e economía:


CARACTERÍSTICAS INTERNAS
DEBILIDADES
Crecemento urbanístico desmesurado e sen planificación.
Escaseza de zonas verdes e espazos libres debido á falta de planificación durante os anos de construción do barrio.
Escaseza de solo vacante ou reutilizable para novas dotacións e zonas verdes.
Indicadores metabólicos: niveis de contaminación acústica, visual e do aire relativamente elevados.
Escaseza de arboredo na maioría das rúas.
Densidade de poboación extremadamente elevada.
Envellecemento da poboación.
Presenza dalgún indicador de vulnerablidad.
Rozamentos sociais pola alta presenza de inmigrantes.
Sentimento de abandono polas administracións públicas.
Escasa modernización do sector comercial.

FORTALEZAS
Centro Ágora.
Excelente accesibilidade: Rolda de Outeiro, Rolda de Nelle, Terceira Rolda.
Rúa Barcelona peonil.
Presenza de elementos de patrimonio cultural que poden poñerse en valor.
Masa demográfica.
Multiculturalidade.
Elevada presenza de artistas no barrio.
Forte identidade de barrio.
Existencia de moitas asociacións e colectivos que operan no barrio.
Amplo desenvolvemento do comercio local.

CIRCUNSTANCIAS EXTERNAS
AMEAZAS
Desleixo e falta de visión á hora de abordar e solucionar problemas da cidade.
Risco de conflito veciñal.
Percepción da zona como área pouco interesante pola cidadanía do resto da cidade.
Presenza de grandes superficies comerciais próximas que captan o público e dificultan a pervivenza do comercio local tradicional.
Tendencia ao peche de comercios e á non substitución por actividades novas.

OPORTUNIDADES
Plans e programas europeos para a rexeneración urbana.
Posibilidade de estruturar un urbanismo sostible con especial atención aos plans integrais de mobilidade: espazo para bicicletas, vías de coexistencia, espazos para transporte público, etc.
Alto valor da presenza de diferentes culturas nun barrio.
Posible lugar de localización de novos negocios e profesionais, se reforzase positivamente a imaxe da zona.
Dispoñibilidade de superficie comercial a prezos competitivos.

Estas son parte das cartas coas que deberá xogar o barrio do Agra del Orzán para alcanzar un futuro sostible.
Busquemos agora iniciativas que dean resposta axeitada aos problemas e expectativas dos cidadáns.

martes, 5 de agosto de 2014

Tejiendo EMA



“Tejiendo el espacio y la memoria: el Agra”, TejiendoEMA, es un proyecto de Colectivo DASARTES que tiene por objeto proporcionar un punto de encuentro entre ciudadanía, organizaciones, tejido empresarial e instituciones; un espacio para la innovación, la participación ciudadana y el trabajo en red para generar iniciativas de desarrollo social, cultural y económico.

Este proyecto comienza de forma humilde, con este blog y sus herramientas (mapas interactivos, banco de ideas, talleres, RRSS), con el fin de potenciar el uso de la creatividad, el emprendimiento y las alianzas para generar soluciones innovadoras a los problemas de la ciudad y de los ciudadanos.
La innovación ciudadana, la colaboración, el trabajo en red y la transferencia de conocimiento suponen importantes activos en el diseño de la ciudad sostenible. La cultura del “hazlo tu mismo” y del “hazlo con otros” posibilita la experimentación más allá de los protocolos académicos establecidos. El trabajo colaborativo genera vínculos personales y facilita la cohesión social.
Bajo estos preceptos comienza la andadura de este laboratorio urbano.

Su ámbito de acción concreta es el Agra del Orzán, un barrio de A Coruña extremadamente denso y compacto, con escasos espacios libres y zonas verdes, y un alto indicador de multiculturalidad; las ideas y experiencias que se generen son, sin duda, transferibles a otros distritos y adaptables a otras ciudades.

Tejiendo EMA está abierto a la participación de todos los ciudadanos, organismos e instituciones que tengan por objetivo los mismos que este proyecto: la regeneración urbana y el desarrollo social, cultural y económico de la ciudad, una ciudad abierta, sostenible, inteligente, eficaz, accesible y de todos.
Acompañadnos en esta andadura, contamos con vosotros.













"Tecendo o espazo e a memoria: o Agra", Tecendo EMA, é un proxecto de Colectivo DASARTES que ten por obxecto proporcionar un punto de encontro entre cidadanía, organizacións, tecido empresarial e institucións; un espazo para a innovación, a participación cidadá e o traballo en rede para xerar iniciativas de desenvolvemento social, cultural e económico.

Este proxecto comeza de forma humilde, con este blog e as súas ferramentas (mapas interactivos, banco de ideas, talleres, RRSS), co fin de potenciar o uso da creatividade, o emprendemento e as alianzas para xerar solucións innovadoras aos problemas da cidade e dos cidadáns.
A innovación cidadá, a colaboración, o traballo en rede e a transferencia de coñecemento supoñen importantes activos no deseño da cidade sostible. A cultura do "faino ti mesmo" e do "faino con outros" posibilita a experimentación máis alá dos protocolos académicos establecidos. O traballo colaborador xera vínculos persoais e facilita a cohesión social.
Baixo estes preceptos comeza a andaina deste laboratorio urbano.


O seu ámbito de acción concreta é o Agra del Orzán, un barrio da Coruña extremadamente denso e compacto, con escasos espazos libres e zonas verdes, e un alto indicador de multiculturalidade; as ideas e experiencias que se xeren son, sen dúbida, transferibles a outros distritos e adaptables a outras cidades.


Tecendo EMA está aberto á participación de todos os cidadáns, organismos e institucións que teñan por obxectivo os mesmos que este proxecto: a rexeneración urbana e o desenvolvemento social, cultural e económico da cidade, unha cidade aberta, sostible, intelixente, eficaz, accesible e de todos.
Acompañádenos nesta andaina, contamos convosco.